Het Aviaire influenzavirus (LPAI H3N1) bereikt een steeds groter gebied. Hoe weet het vogelgriepvirus zich zo snel te verspreiden?

Het Aviaire influenzavirus ofwel vogelgriepvirus vormt een grote bedreiging voor de Nederlandse pluimveehouderij door zijn ongunstige verspreiding- en overlevingsomstandigheden. Het virus overleeft het best bij koude temperaturen. Hoe kouder de omgeving waarin het virus zich bevind, hoe langer het zich kan blijven verspreiden. Het virus kan dan ook de hele winter lang overleven. En waar veel virussen bij temperaturen rond de 37°C volledig gedood worden, is dit bij het vogelgriepvirus pas bij 60°C. Het kan dan ook voor een langere tijd overleven op de grond bij uitscheiding via de ontlasting van een besmette vogel. In mest bij temperaturen van 4°C kan het tot wel 45 dagen overleven, bij 37°C is dit nog maar 2 tot 6 dagen. De zuurtegraad waarin het virus zich het beste gedijt ligt tussen de 5.5 – 8. Zie onderstaande grafiek voor een uitgebreider overzicht van de overleving van het Aviaire influenzavirus in verschillende media.

Verspreiding

Verspreiding van het vogelgriepvirus kent verschillende verspreidingsroutes:

• Verspreiding door (wilde) vogels

Besmetting met het vogelgriepvirus kan ontstaan door zowel direct als indirect contact tussen vogels. Hierbij kan weer onderscheid gemaakt worden in contact tussen eenzelfde soort en door contact met wilde vogels. Het binnentreden van wilde vogels in de kippenstal vormt een groot risico op introductie van vogelgriep. Denk hierbij aan duiven, spreeuwen of verschillende soorten watervogels die mogelijk besmet zijn. Ook het samenvoegen van vogels afkomstig vanaf andere boerderijen verhoogt het risico dat het virus geïntroduceerd word in de stal. Via direct contact tussen vogels kunnen besmette dieren het virus verspreiden via de luchtwegen, oogvocht of mest.

• Verspreiding via knaagdieren

Hoewel knaagdieren nooit officieel zijn bevestigt als vector van het vogelgriepvirus, blijft het wel belangrijk om deze te zien als mogelijke infectiebron. In 2014 is het vogelgriepvirus van het type H5 aangetoond op de snuit van een huismuis, die dood was gevonden in een geruimde stal. Echter is nooit duidelijk geworden of het virus van het besmette pluimvee naar de muis was overgedragen of andersom.

• Verspreiding via besmet materiaal

Het menselijk handelen vormt tevens een groot risico op besmetting. Het virus kan de stal mee worden ingenomen via besmet materiaal zoals voer, kratten, transportmiddelen en mensen die via hun schoenen of kleding in contact zijn geweest met het virus. Daarnaast blijkt uit de gegevens over de overleving van LPAI dat het tot 68 uur kan overleven op menselijk haar. Een goede reiniging en ontsmetting vóór het binnentreden van de stal is dus van groot belang.

• Verspreiding via de wind

Ondanks strenge biosecurity maatregelen kunnen pluimveebedrijven toch besmet worden met het vogelgriepvirus. De besmetting treed dan vaak op via de wind. (Sporen van) LPAI kunnen zich hechten aan stof uit een besmette stal en zo door de lucht naar een andere stal verplaatsen. Onderzoek naar de mogelijkheid van verspreiding van Aviaire influenza door de lucht bevestigd dit. Bij een windsnelheid van 6,4 km/uur kunnen sporen van het vogelgriepvirus tot wel 10 kilometer vanaf de originele besmettingsbron gevonden worden. Bij een windsnelheid van 51 km/uur werden sporen teruggevonden op een afstand van 15 kilometer vanaf de bron van besmetting.

Voor een uitgebreider overzicht van de onderzoeksresultaten over de verspreiding van Aviaire influenza door de lucht, klik hier

Biosecurity maatregelen

De combinatie van een hardnekkige overleving en de verschillende verspreidingsbronnen maakt het vogelgriepvirus tot een grote uitdaging voor veehouders. Biosecurity is de enige manier om de verspreiding van het vogelgriepvirus op en rond pluimveebedrijven te stoppen. Veehouders dienen de hoogst mogelijke niveaus van biosecurity na te streven.

De belangrijkste verspreidingsroute naar pluimveebedrijven is vermoedelijk het transport van geïnfecteerde levende vogels, besmette kadavers of zwerfvuil van voertuigen. Dit benadrukt het belang van biosecurity-protocollen gericht op het reinigen en desinfecteren van voertuigen. Het risico van besmette voertuigen of apparatuur kan echter uiterst gevaarlijk zijn voor de gezondheid van dieren, wat weer financiële gevolgen kan hebben voor uw bedrijf.

Voorkom daarnaast verspreiding door de wind. Verklein de kans op het binnenwaaien van meststoffen in de stal. Hierop kan mogelijk Aviaire influenza gebonden zijn. Het vernevelen van Virkon™S in pluimveehouderijen kan helpen bij het verminderen van kruisbesmetting en bij het voorkomen van secundaire infecties bij uitbraken van Aviaire influenza. Virkon™S kan worden verneveld in aanwezigheid van vee in een oplossing van 1:200 (0,5%).

Voor een gedetailleerd ontsmettingsplan met Virkon™S om (introductie van) laag pathogene Aviaire influenza (LPAI) te voorkomen/bestrijden, download de brochure. Voor meer informatie neem contact op met [email protected]

---

Image source: CardIrin/shutterstock.com