Hygiënemaatregelen ter preventie RHD/VHS en myxomatose bij konijnen

Hygiënemaatregelen ter preventie van besmetting met het RHD/VHS- of Myxomatosevirus bij konijnen

De Nederlandse wilde konijnen hebben het momenteel zwaar te verduren. Waar voorheen vooral Myxomatose en het klassieke VHS1-virus zorgde voor een hoog sterftecijfer onder konijnen, is daar sinds een aantal jaar een nieuw variant bijgekomen wat een steeds groter risico vormt voor de gezondheid van het konijn. Dit virus (VHS2) leidde in 2015 tot een landelijke sterfte onder konijnen. Tot op heden blijven deze virussen een grote bedreiging voor zowel wilde konijnen als gehouden konijnen. Het voorkomen van besmetting bij uw konijn is dus van groot belang om de gezondheid van uw konijn te beschermen én om verdere besmettingen te voorkomen.

Viraal hemorrhagisch syndroom

Het Viraal hemorragisch syndroom (VHS), ook bekend onder de namen VHD (Viral Haemorrhagic Disease) en RHD (Rabbit Haemorrhagic Disease), is een konijnenziekte veroorzaakt door een calicivirus. Het is een uiterst besmettelijke ziekte met een snel en zeer ernstig ziekteverloop. Na een besmetting met het virus verspreidt het zich snel over het hele lichaam, binnen 24 tot 48 uur na besmetting wordt het konijn ziek.

Het VHS virus kent twee varianten, het klassieke VHS1-virus en een mutatie op dit virus genaamd VHS type 2. De twee varianten zijn qua symptomen gelijk aan elkaar. Een besmet konijn kan soms (acute) benauwdheid vertonen en koorts krijgen. Daarnaast kunnen zowel inwendige als uitwendige bloedingen ontstaan. In geval van VHS2 kan daarnaast bij konijnen die de acute fase overleven een meer chronisch ziektebeeld gezien worden met als belangrijkste verschijnselen gewichtsverlies, algehele malaise en geelzucht.

Vaak is dit echter niet het geval en sterft het konijn zonder voorafgaande verschijnselen te vertonen. Daarnaast kan bij VHS2 een meer chronisch ziektebeeld gezien worden waarbij het konijn gedurende langere periode algemeen ziek kan zijn. In tegenstelling tot VHS1, waar het sterftepercentage rond 80% ligt, is het sterftecijfer bij VHS2 vaak lager (5-70%). Het ziekteverloop van VHS2 gaat langzamer dan bij VHS1. De konijnen kunnen soms pas na 3 - 5 dagen dood gaan in plaats van in 1 - 2 dagen zoals bij VHS1. Er bestaat geen geneesmiddel tegen het VHS-virus.

Myxomatose
Myxomatose is een ernstige, vaak dodelijke ziekte bij konijnen. Het wordt veroorzaakt door een virus dat verwant is aan de pokkenvirussen. Een konijn dat getroffen is door myxomatose krijgt zwellingen bij de ogen, mond en anus. Daarna ontstaan bulten op de oren, bij de mond en op de rug: de myxomen. Vervolgens krijgt het konijn longontsteking  en zal het uiteindelijk bijna altijd sterven. Bij de vorm die door direct contact wordt overgedragen zijn nauwelijks huidzwellingen te zien; wel ontstaan er rode, gezwollen ogen en vooral problemen met de ademhaling. Net als bij het VHS-virus is er geen behandeling tegen Myxomatose mogelijk.

Verspreiding
De verspreidingswijze van zowel het VHS-virus, het VHS2 virus én Myxomatose is vrijwel gelijk. Deze virussen verspreiden zich door direct en indirect contact tussen konijnen. Denk bij verspreiding door indirect contact aan contact met urine, ontlasting, speeksel, water, kleding en handen die in contact zijn gekomen met besmette dieren. Ook kan het voedsel een infectiebron zijn. Eet het konijn vers geplukte planten? Let dan op dat u deze plukt op plekken waar geen wilde konijnen kunnen komen. Daarnaast kunnen insecten als muggen en vlooien het virus van konijn op konijn overbrengen.

Maatregelen

Omdat de overlevingskans van een konijn met het VHS- of Myxomatosevirus zeer klein is, is het voorkomen van besmetting met deze virussen van groot belang. Met het nemen van de volgende drie maatregelen is de kans op besmetting het kleinst:

1. Vaccinatie

Vaccinatie is de voornaamste maatregel om te nemen bij het voorkomen van VHS 1+2/Myxomatose. Vaccinatie biedt een goede bescherming een geeft een jaar lang bescherming. Sinds 2012 is er een nieuw vaccin dat met één vaccinatie beschermt tegen zowel VHS type 1 als myxomatose. Daarnaast is ook een vaccins voor VHS type 2. Voor meer informatie over het vaccineren van uw konijn, neem contact op met uw dierenarts.

2. Vermijd contact met VHS/Myxomatose risicoplekken

Voorkom contact met wilde konijnen. Zorg ervoor dat er geen wilde konijnen bij of in de ren kunnen komen. Ook door indirect contact kan een besmetting optreden. Denk hierbij aan het voeren van vers gepluk gras waar mogelijk besmette wilde konijnen hebben gelopen. Daarnaast is het belangrijk om het konijn niet in contact te laten komen met schoeisel waarmee over een mogelijk besmet terrein heeft gelopen.

3. Hygiëne

Reinig de omgeving waar uw konijn leeft grondig. Spoel alle oppervlakken/materialen grondig met water. Daarnaast is het van belang om hieraan een reinigingsmiddel toe te voegen. Clearzym® is een enzymatisch reinigingsmiddel waarbij organisch vuil zoals vetten en eiwitten in minuscule kleine deeltjes wordt geknipt, waardoor het vuil makkelijk kan wegspoelen. Daarnaast heeft het als bijkomend voordeel dat het, in tegenstelling tot andere enzymatische reinigingsmiddelen, in koud water zeer effectief is.

Naast een goede reiniging is ontsmetting van groot belang. Ontsmetting van uw konijnenhok met Virkon™S biedt een extra bescherming tegen het VHS- én Myxomatosevirus. Virkon™S onderscheidt zich van andere ontsmettingsmiddelen doordat het zeer effectief is tegen virussen. Bij een 1% concentratie is Virkon™S effectief gebleken tegen de virusstam Caliciviridae, waar zowel VHS type 1 als VHS type 2 onder vallen. Ook is Virkon™S effectief tegen Poxviridae, waar Myxomatose onder valt.

Het buitenhouden van mogelijke infectiebronnen in combinatie met vaccinatie én een goede reiniging en ontsmetting verminderd de kans op besmetting met het VHS- of Myxomatosevirus aanzienlijk. Voor meer informatie over de werking en toepassing van Clearzym en Virkon™S, neem contact op.